19. yüzyılın en önemli ve ilham verici karakterden efsanevi İngiliz
desen tasarımcısı William Morris, modern fantezi türünde romanları ile edebiyat
dünyasında da çok önemli bir yere sahip
Yazdıkları ile James Joyce ve J. R. R. Tolkien gibi dünyanın
en önemli yazarlarını etkilemiş bir isim O. Şiirleri ve özgürlükçü fikirleri
ile tanınıyor. Mekanik yöntemlere karşı klasik sanatın ilkelerini savunan
Pre-Raphaelite adında sanatçılardan oluşan bir grubunun kilit üyelerinden. Ortaçağ
edebiyatına ait birçok önemli metnin çevrisini yapmış. Dünya tarihinin on
parmağında on marifetlilerinden William Morris, 1834’te Londra’da doğmuş,
Oxford üniversitesinde teoloji, şiir ve sanat başta olmak üzere birçok artistik
ve düşünsel alanda dersler almış. Aslında mimar olmak istiyormuş ama dergi
çıkarırken bulmuş kendini. Bu sayede tanıştığı Rosetti ve başka arkadaşları ile
1861 yılında kurduğu Morris, Marshall, Faulkner&Co adında kilise
dekorasyonu başta olmak üzere, tekstil, duvar kağıdı, duvar süslemeleri,
mücevher, mobilya vs. tasarımı yapan bir şirket kurmuş. Birçok sanat
tarihçisinin batı sanatında yeni bir dönemin başlamasına vesile olarak gördüğü
bu şirket, bir grup arkadaşın hobilerini ticari boyuta taşıdıkları bir oluşum
olarak hayata geçti. 1875 yılında bütün haklarını William Morris’in devraldığı
şirket, günümüzde Morris&Co olarak hala faaliyetlerine devam ediyor ve
Morris’in tasarım anlayışı çerçevesinde ürünler geliştiriyor.
Arts&Crafts
akımının ruhu
Pre-Raphaelite grubunun teorik alt yapısını oluşturduğu,
makinelerin tek tipçiliğine karşı estetik ve dekoratif bir tavır olan
Arts&Crafts, basit formların tekrar edildiği ve malzemenin gerçekliğini ön
plana çıkaran bir felsefeye sahipti. Bu hareketin en önemli ismi William Morris’in
tasarımları da bu çerçevede şekillenir. İngiltere’nin doğal hayatına gönderme
yapan desenler ön plandadır ve Morris, bu desenler eski baskı teknikleri ile
elde eder. Ortaçağ’dan ve Gothic
mimariden etkilenmiştir. Tasarımlarında
iki boyutlu gölgeleme teknikleri gözlenir. Rengin zenginliği ve tonlaması ve
detaylara verdiği önem Ortaçağ sanatına duyduğu saygının bir göstergesidir. 19. Yüzyılın hızla modernleşen ve mekanikleşen
dünyasını son derece çirkin bulan Morris’in sosyalist bir dünya görüşüne
sahiptir. Makineler insanı doğadan koparacaktır ve bu yüzden bilinçli bir
şekilde zanaatçılık savunulmalıdır. Birkaç yıldır ortalığı kasıp kavuran el
yapımı ürünlerdeki artışı düşündüğümüzde Morris’in aslında pek de yanılmadığı
ortaya çıkıyor.
Klasik sanat dallarının bir güzellemesi niteliğindeki
tasarımları ile günümüzde dahi birçok takipçiye sahip olan Morris’in, çiçekler
başta olmak üzere tabiat anayı yorumlayan tasarımları, müze mağazalarında
şemsiye, kartpostal ve çanta gibi türlü objenin üzerinde karşımıza çıkarken,
Morris&Co firması tarafından üretilen tekstil ve duvar kağıtlarını çeşitli
mağazalarda bulmak mümkün.
“Evinizde güzel
olduğuna inanmadığınız ve kullanışlı olmadığını düşündüğünüz hiçbir şeyi saklamayın.”
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder