30 Ocak 2013 Çarşamba

DAHA GÜZEL BİR DÜNYA İÇİN



19. yüzyılın en önemli ve ilham verici karakterden efsanevi İngiliz desen tasarımcısı William Morris, modern fantezi türünde romanları ile edebiyat dünyasında da çok önemli bir yere sahip 


Yazdıkları ile James Joyce ve J. R. R. Tolkien gibi dünyanın en önemli yazarlarını etkilemiş bir isim O. Şiirleri ve özgürlükçü fikirleri ile tanınıyor. Mekanik yöntemlere karşı klasik sanatın ilkelerini savunan Pre-Raphaelite adında sanatçılardan oluşan bir grubunun kilit üyelerinden. Ortaçağ edebiyatına ait birçok önemli metnin çevrisini yapmış. Dünya tarihinin on parmağında on marifetlilerinden William Morris, 1834’te Londra’da doğmuş, Oxford üniversitesinde teoloji, şiir ve sanat başta olmak üzere birçok artistik ve düşünsel alanda dersler almış. Aslında mimar olmak istiyormuş ama dergi çıkarırken bulmuş kendini. Bu sayede tanıştığı Rosetti ve başka arkadaşları ile 1861 yılında kurduğu Morris, Marshall, Faulkner&Co adında kilise dekorasyonu başta olmak üzere, tekstil, duvar kağıdı, duvar süslemeleri, mücevher, mobilya vs. tasarımı yapan bir şirket kurmuş. Birçok sanat tarihçisinin batı sanatında yeni bir dönemin başlamasına vesile olarak gördüğü bu şirket, bir grup arkadaşın hobilerini ticari boyuta taşıdıkları bir oluşum olarak hayata geçti. 1875 yılında bütün haklarını William Morris’in devraldığı şirket, günümüzde Morris&Co olarak hala faaliyetlerine devam ediyor ve Morris’in tasarım anlayışı çerçevesinde ürünler geliştiriyor.

Arts&Crafts akımının ruhu

Pre-Raphaelite grubunun teorik alt yapısını oluşturduğu, makinelerin tek tipçiliğine karşı estetik ve dekoratif bir tavır olan Arts&Crafts, basit formların tekrar edildiği ve malzemenin gerçekliğini ön plana çıkaran bir felsefeye sahipti. Bu hareketin en önemli ismi William Morris’in tasarımları da bu çerçevede şekillenir. İngiltere’nin doğal hayatına gönderme yapan desenler ön plandadır ve Morris, bu desenler eski baskı teknikleri ile elde eder.  Ortaçağ’dan ve Gothic mimariden etkilenmiştir.  Tasarımlarında iki boyutlu gölgeleme teknikleri gözlenir. Rengin zenginliği ve tonlaması ve detaylara verdiği önem Ortaçağ sanatına duyduğu saygının bir göstergesidir.  19. Yüzyılın hızla modernleşen ve mekanikleşen dünyasını son derece çirkin bulan Morris’in sosyalist bir dünya görüşüne sahiptir. Makineler insanı doğadan koparacaktır ve bu yüzden bilinçli bir şekilde zanaatçılık savunulmalıdır. Birkaç yıldır ortalığı kasıp kavuran el yapımı ürünlerdeki artışı düşündüğümüzde Morris’in aslında pek de yanılmadığı ortaya çıkıyor.
Klasik sanat dallarının bir güzellemesi niteliğindeki tasarımları ile günümüzde dahi birçok takipçiye sahip olan Morris’in, çiçekler başta olmak üzere tabiat anayı yorumlayan tasarımları, müze mağazalarında şemsiye, kartpostal ve çanta gibi türlü objenin üzerinde karşımıza çıkarken, Morris&Co firması tarafından üretilen tekstil ve duvar kağıtlarını çeşitli mağazalarda bulmak mümkün. 

“Evinizde güzel olduğuna inanmadığınız ve kullanışlı olmadığını düşündüğünüz hiçbir şeyi saklamayın.”
 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder